|
جایگاه سالمندان و نحوۀ تعامل با آنها در روایات اهل بیت (ع) (مطالعۀ مروری)
|
حسن اصغر پور   ، غلامرضا معارفی* |
| دانشگاه شاهد |
|
|
چکیده: (2354 مشاهده) |
مقدمه: سالمندان، بخشی از اقشار جامعۀ بشری را تشکیل می‌دهند. در فرهنگهای و آیین‌های مختلف دینی و غیردینی، برای این قِشر، جایگاه و احترامی خاص در نظر گرفته شده است. سالمندان، نظر به تجربۀ فراوان و چشیدن سرد و گرم روزگار، می‌توانند الگوهایی ارزنده و بسیار راهبردی در جهتِ پیشرفت و ارتقاء همۀ ابعادِ زندگی بشر (اعم از دینی و غیردینی) باشند. در دین اسلام که بر پایۀ مِهر و تکریم استوار است، این گروه سنّی از احترام و ارزش ویژه‌ای برخوردارند. در روایاتِ اهل بیت (ع) ابعاد مختلفی از جایگاهِ سالمندان در جامعه و لزوم پاسداشت شأن آنها مشاهده می‌شود. این فراوانی و بسامدِ نقش ایجاب می‌کند که جایگاه آنان و کارکردشان در میراثِ دینی، مورد توجّه و تحلیل قرار گیرد. در این پژوهش کوشش شده تا این مهم صورت پذیرد.
روش: تحلیل داده‌ها در این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و از نوع تحلیل اَسنادی است. بر این اساس، با تکیه بر اَسناد کتابخانه‌ای و نرم‌افزاری، روایات اهل بیت (ع) مرتبط با موضوعِ سالمندان، از منابع رواییِ کهن و تخصصّیِ فریقین (شیعی و سنّی) استخراج شده و پس از دسته‌بندی و واکاویِ محتوایی، مورد تحلیل قرار گرفته است.
یافته‌ها: بر اساس پژوهشهای صورت‌گرفته و نیز بررسی‌های انجام‌شده در پژوهش حاضر می‌توان گفت: میان رشد و بالندگی جوامع بشری با میزان تکریمِ سالمندان و بهره‌مندی از تجارب و آموزه‌های آنان نسبت مستقیمی وجود دارد؛ به بیانِ دیگر، سالمندی، دورۀ ازکارافتادگی و انزوا نیست، بلکه دورانِ خدمت و نقش‌آفرینی در شکلی متفاوت و آن کمک به افزایش سطح آگاهی عمومی و تخصصی جوانان و میان‌سالان است. با این وصف، در آموزه‌های اسلامی، افزون بر حفظ احترام و تکریمِ سالمندان، برای آنان جایگاهی هدایت‌گرانه در نظر گرفته شده است. تجربۀ سالمندان، روَند رشد و پیشرفت جوامع بشری را تسریع می‌نماید. در نگرشِ دینی، سالمندان ازکارافتاده و بی‌مصرف نیستند، بلکه ثمرۀ یک عمر تجاربِ اندختۀ آنان هدایتگر جوامع بشری در همۀ عرصه‌هاست.
نتیجه‌گیری: سالمندان، مرجعیت علمی و معرفتی جوامع بشری را بر عهده دارند. تجربیات آنها به عنوان رهاوردی ارزنده، و گامی بلند برای فتح قلّه‌های جدیدِ علم و فرهنگ است. میان افزایشِ سن، با فزونی عزّت و احترام در دین اسلام، نسبت مستقیمی وجود دارد؛ بدین معنا که سالمندی در دین اسلام، دوران عزّت، بزرگ‌داشت و اشتراک‌گذاری تجربیات با نسل نوپای جامعه است. |
|
| واژه‌های کلیدی: سالمندان، تکریم سالمندان، تعامل با سالمند، نقش سالمندان از منظر اسلام |
|
|
متن کامل [PDF 270 kb]
(1051 دریافت)
|
نوع مطالعه: مروری |
موضوع مقاله:
معنویت در سالمندی
دریافت: 1399/4/29 | پذیرش: 1399/9/10 | انتشار: 1399/11/10
|
|
|
|
|
|
