:: دوره 7، شماره 4 - ( زمستان 1401 ) ::
جلد 7 شماره 4 صفحات 45-36 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی عوامل همبسته با مهاجرت سالمندان در ایران
طاهره آقایی* ، رسول صادقی
گروه جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده:   (1056 مشاهده)
مقدمه: هنگامی که بحث از مهاجرت به میان می‌آید، مهاجرت افراد جوان به ذهن خطور می‌کند و مهاجرت سالمندان نادیده گرفته می­شود. در حالیکه، امروزه مهاجرت بعد از دوران بازنشستگی پدیده­ایی مهم و درحال افزایش است. دلایل، بسترها و مقاصد مهاجرتی سالمندان با جوانان متفاوت است. جوانان معمولاً به مقاصد شهری و فاصله‌های دورتر با فرصت­های شغلی بیشتر مهاجرت می‌کنند، در حالی­که سالمندان اغلب مناطق نزدیک‌تر و روستایی، با آب و هوای مناسب­تر، را برای مهاجرت انتخاب می‌کنند. هدف این مقاله بررسی مهاجرت سالمندان در ایران، الگوها و تفاوت­های آن در میان زیرگروه­های مختلف اجتماعی- جمعیتی در دوره 1390-1395 است.
روش‌ کار: این مقاله، با استفاده از تحلیل ثانویه داده­های سطح فردی سرشماری 1395 به بررسی مهاجرت سالمندان و همبسته­های اجتماعی- جمعیتی آن در دوره زمانی 95-1390 می‌پردازد. نمونه مورد بررسی شامل 140159 نفر از افراد 55 سال به بالا در 31 استان کشور اعم از شهری و روستایی است. در تحلیل داده‌ها از رگرسیون لجستیک دووجهی در محیط نرم‌افزار SPSS26 استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد احتمال مهاجرت مردان سالمند 13 درصد بیشتر از زنان سالمند است. رابطه سن و مهاجرت برای مردان سالمند U شکل بدست آمد، بدین معنی که احتمال مهاجرت در سنین بلافاصله بعد از بازنشستگی بالاست، سپس به­تدریج با افزایش سن رو به کاهش می‌رود و در نهایت در سنین بالای 85 سال مجدداً افزایش می­یابد.  سالمندان بازنشسته بیشتر از سایر گروه­های فعالیتی احتمال مهاجرت داشتند. همچنین احتمال مهاجرت در بین سالمندان بدون همسر 36 درصد بیشتر از سالمندان دارای همسر است. بعلاوه، با افزایش سطح تحصیلات، احتمال مهاجرت سالمندان افزایش می­یابد. احتمال مهاجرت سالمندان با تحصیلات دانشگاهی 2٫3 برابر سالمندان بی­سواد بوده است. 
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از سرشماری 95-1390 در ایران، انتظار می­رود با افزایش سطح تحصیلات سالمندان و تغییرات در ترتیبات زندگی، مهاجرت سالمندان در آینده افزایش یابد. از اینرو، توجه به مهاجرت سالمندان و پیشران­های آن در سیاست­گذاری اجتماعی ضروری است.

 
واژه‌های کلیدی: مهاجرت داخلی، بازنشستگی، حمایت اجتماعی، ترتیبات زندگی، سالمندی، ایران.
متن کامل [PDF 267 kb]   (199 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي اصیل | موضوع مقاله: مسائل اجتماعی سالمندان
دریافت: 1401/10/3 | پذیرش: 1401/11/12 | انتشار: 1401/12/10



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 7، شماره 4 - ( زمستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها