مقدمه: افزایش جمعیت سالمندان که به علت کاهش موالید و بهبود وضعیت بهداشت وزندگی آدمیان و افزایش امید به زندگی آنان دیده میشود ضرورت توجه به مشکلات این قشر را روزافزون نموده است همچنین با توجه به روند افزایشی جمعیت سالمند در جهان و به ویژه کشورهای در حال توسعه و کشورمان، و همراه بودن پدیده سالمندی با بروز اختلالات جسمی و روحی ضرورت تعیین کیفیت زندگی این قشر را افزایش داده است، همچنین شناسایی مؤلفههای آسیب پذیر زنان در مناطق روستایی جهت ارائه به محافل علمی و اجرایی جهت حفظ و ارتقای کیفیت زندگی این اقشار هدف تحقیق حاضر میباشد. روش: پژوهش حاضر با آمیختهای از دو رویکرد کیفی و کمی، شامل استفاده از گروههای بحث متمرکز در بخش کیفی، و انجام تحلیل عاملی در بخش کمی انجام پذیرفته است. جامعه آماری در مرحله اول از رویکرد کیفی، زنان سالمند در 25 روستای شهرستان زنجان میباشد که در این روستاها تعداد جمعیت زنان بالای 65 سال بیشتر از 15 درصد کل جمعیت زنان میباشد. این زنان شامل 784 زن واقع در 25 روستای این شهرستان میباشد، با استفاده از نمونه گیری هدفدار و همگن 130 نفر از این زنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داه های کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. .همچنین جهت گردآوری دادههای کمی از ارسال پرسشنامه محقق ساخته که از مرحله فوق مستخرج گردید بهره گرفته شد. روش جمع آوری اطلاعات به صورت مصاحبه حضوری و با استفاده از پرسش نامه بود. و اطلاعات پس از جمع آوری کد گذاری شده و با استفاده از نر افزار Spss و آزمونهای اماری توصیفی و تحلیلی شامل میانگین، Tتک نمونهای و ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان میدهد، عامل اجتماعی-اقتصادی با مقدار ویژه 13.145 و درصد واریانس 23.670 مهمترین مؤلفه آسیب پذیری زنان روستایی شناخته شد. سنجش کیفیت زندگی و شناسایی مولفه های آسیب پذیری زنان سالمند روستایی موجب برنامه ریزی و پیشگیری و توان بخشی در زمینه ارتقای زندگی آنان می گردد بعد جسمی کیفیت زندگی سالمندان با مواردی از قبیل سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت اقتصادی، مسکن ووجود بیماری ارتباط آماری معنی دار دارد. کم شدن عزت نفس و ارزش اجتماعی، بی قدرتی، نداشتن استقلال در تصمیم گیری تله فقر از جمله مهمترین مؤلفههای آسیب پذیری زنان سالمند در نواحی روستایی میباشد. در همین راستا دو راهکار اساسی جهت کاهش این آسیب پذیری ها میتواند شامل حمایتهای ارگانهای دولتی و توانمندسازی این سالمندان باشد. در محدوده مورد مطالعه، انزوای اجتماعی بیشتر برای زنان مساله آفرین است زیرا طول عمر آنها عموماً بیشتر از همسرانشان است و این باعث آسیبپذیری آنها در زمینههای مختلف میشود. در چنین شرایطی، زنان بیشتر در معرض آسیبهای روانی هستند.
yeghaneh B, einalia J, charaghi M, eskandari shahraki Z. Evaluation of quality of life and vulnerability components of elderly women in rural areas Case study: Zanjan city. joge 2019; 3 (4) :67-77 URL: http://joge.ir/article-1-280-fa.html
محمدی یگانه بهروز، عینالی جمشید، چراغی مهدی، اسکندری شهرکی زهرا. بررسی کیفیت زندگی و مؤلفههای آسیب پذیری زنان سالمند در نواحی روستایی مطالعه موردی : شهرستان زنجان. سالمندشناسی. 1397; 3 (4) :67-77