مقدمه: سلامت اجتماعی در گستردهترین مفهوم آن با کمیت و کیفیت عملکرد انسان در تعاملات اجتماعی و ارزیابیهای مثبت و منفی دیگران از این نوع از رفتارها توصیف میشود. هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی توصیفی و تحلیلی از شاخص و سنجههای تعیینکننده سلامت اجتماعی در بین سالمندان بر اساس مطالعات دهه اخیر میباشد.
روش کار: در مطالعه حاضر از روش کیفی فراتحلیل توصیفی و مطالعه مروری نظاممند استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل ۶۷ پژوهش منتخب میباشد که در این مطالعه ۲6 مورد از آنها به سبب تناسب و ارتباط بیشتر با موضوع به شیوه هدفمند انتخاب و مورد توصیف، تحلیل و مقایسه قرار گرفتند. گردآوری اطلاعات در این مطالعه بر اساس چکلیست گزینش مطالعات پژوهشی، از طریق جستجوی مروری، منظم در نشریههای سالمندی، سالمندشناسی، رفاه اجتماعی، سلامت اجتماعی و برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، همچنین پایگاه اطلاعات پرتال جامع علومانسانی، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و گوگلاسکولار صورت پذیرفت.
یافتهها: طبق یافتههای این تحقیق در بیشتر مطالعات انجام شده دهه اخیر، واحد تحلیل سالمندان بوده است و در اکثر موارد از روش پیمایش برای جمعآوری دادهها استفاده شده است. همچنین نظریه سلامت اجتماعی کییز در ارتباط با تعیینکنندههای اجتماعی نظیر حمایت و تعاملات اجتماعی هاوس و فلمینگ - باوم، کیفیت زندگی زاف، امنیت اجتماعی گیدنز و سرمایه اجتماعی بوردیو هدایتگر غالب تحقیقات بوده است که از میان عوامل یاد شده حمایت و تعاملات اجتماعی و شاخصهای آن به نسبت سایر مولفههای دیگر تأثیر بسزایی بر سلامت اجتماعی سالمندان داشتهاند.
نتایج: مرور اجمالی مطالعات انجام شده دهه اخیر مشخص ساخت اگرچه سنجش وضعیت سلامت اجتماعی بر اساس الگوی پنجگانه کییز در غالب مطالعات تعیینکننده است اما این مدل نتوانسته به ارائه الگوی تحلیلی - توصیفی دقیق از سنجش وضعیت سلامت اجتماعی سالمندان در مقایسه با دیگر گروهها بر اساس متغیرهای زمینهای همچون سن، جنس، شغل، تحصیلات، محل سکونت، درآمد و... دست یابد؛ لذا ارائه الگوی جدید و جامع جهت پژوهش و سیاستگذاری در حوزه سلامت اجتماعی سالمندان از سوی محققان و سیاستگذاران توصیه میشود.
ahmadi M, Hezarjaribi J, tabakhian ghomi P. Social health in the elderly: a meta-analytic study. joge 2023; 8 (3) :80-93 URL: http://joge.ir/article-1-659-fa.html
احمدی محمد، هزارجریبی جعفر، طباخیان قمی پریسا. سلامت اجتماعی در سالمندان: یک مطالعه فراتحلیل. سالمندشناسی. 1402; 8 (3) :80-93