استاد، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علومانسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
چکیده: (310 مشاهده)
مقدمه: افزایش سن و تغییرات اجتماعی، چالشهای روانی متعددی را برای سالمندان ایجاد میکند. سندرم آشیانه خالی، بااحساس تنهایی و ناکامی همراه است و میتواند بر تابآوری این افراد تأثیر منفی بگذارد و منجر به افسردگی شود. این پژوهش به بررسی نقش درمان شناختی رفتاری در بهبود تابآوری و کاهش علائم افسردگی در سالمندان مبتلا به این سندرم میپردازد.
روش کار: این پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری و گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل سالمندان افسرده با سندرم آشیانه خالی در مراکز بهزیستی اردبیل در سال 1403 بود. 28 نفر از این جامعه در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 14 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقهای درمان شناختی رفتاری دریافت کرد و گروه کنترل هیچ مداخلهای نداشت. دادهها با استفاده از پرسشنامههای افسردگی، سندرم آشیانه خالی و سرمایه روانشناختی جمعآوری و با تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند.
یافتهها: در گروه آزمایش، میانگین و انحراف معیار تابآوری در مراحل پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری به ترتیب 68/4±92/21، 96/4±00/25 و 18/5±85/25 بود. میانگین افسردگی نیز به ترتیب53/7±35/28، 04/9±42/18 و 24/9±00/17 ثبت شد. تحلیلهای آماری نشان داد که این تغییرات معنادار هستند (001/0P<)، و عامل زمان به ترتیب 36/0 درصد و 74/0 درصد از واریانس نمرات تابآوری و افسردگی را توضیح میدهد. همچنین، تعامل معناداری بین گروه و زمان وجود داشت که به ترتیب ۳۹/۰ درصد و ۷۶/۰ درصد از واریانس نمرات را شامل میشود.
نتیجهگیری: درمان شناختی رفتاری میتواند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان دارای سندرم آشیانه خالی کمک کند. این مداخله با کاهش علائم افسردگی و افزایش احساس خوشبختی، تابآوری این گروه سنی را تقویت میکند. استفاده از این درمان در برنامههای بهداشتی و اجتماعی اهمیت دارد و به بهبود سلامت روان سالمندان کمک میکند.
Ghanbari M, Abolghasemi A, Ghaffari A, Kiamarsi A. The role of cognitive behavioral therapy in improving resilience and reducing depressive symptoms in elderly people with empty nest syndrome. joge 2025; 10 (3) URL: http://joge.ir/article-1-777-fa.html
قنبری معصومه، ابوالقاسمی عباس، غفاری عذرا، کیامرثی آذر. نقش درمان شناختی رفتاری در بهبود تابآوری و کاهش علائم افسردگی در سالمندان دارای سندرم آشیانه خالی. سالمندشناسی. 1404; 10 (3)