مقدمه: افزایش جمعیت سالمندان و چالش‌های روان‌شناختی این دوره، توجه به راهکارهای مؤثر برای ارتقای سلامت روان این گروه را ضروری ساخته است. درمان شناختی-رفتاری یکی از مداخلات مؤثر در حوزه سلامت روان است که پتانسیل بالقوه‌ای برای کاهش احساس تنهایی و افزایش خوددلسوزی در سالمندان دارد، اما اثربخشی آن در این زمینه به‌طور جامع مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان شناختی-رفتاری بر احساس تنهایی و خوددلسوزی در سالمندان انجام شده است.
روش کار: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پژوهش از نوع پیش‎آزمون_ پس‎آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان ساکن در خانه سالمندان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 30 نفر از آنها انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش(15 نفر) و گروه کنترل(15) نفر گمارده شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های احساس تنهایی راسل و همکاران (1980) و پرسشنامه خوددلسوزی ریس و همکاران(2011) استفاده شد. برنامه شناخت درمانی بک به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ایی، هفته ای یکبار برای گروه آزمایش اجرا شد. جهت تحلیل داده‌ها، از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 26 استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی رفتاری بر احساس تنهایی و خوددلسوزی در سالمندان تاثیر دارد و این تاثیر در دوره پیگیری نیز معنادار می باشد (001/0>P).
نتیجه گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد درمان شناختی-رفتاری به‌طور معناداری می‌تواند احساس تنهایی را در سالمندان کاهش داده و سطح خوددلسوزی آنها را افزایش دهد. پایداری این اثرات در دوره پیگیری حاکی از کارآمدی بلندمدت این روش درمانی است. این نتایج اهمیت به‌کارگیری مداخلات شناختی-رفتاری در برنامه‌های سلامت روان سالمندان را برجسته می‌سازد و می‌تواند راهگشای طراحی پروتکل‌های درمانی مؤثر برای ارتقای کیفیت زندگی و بهزیستی روان‌شناختی این گروه سنی باشد.
مقدمه: افزایش جمعیت سالمندان و چالش‌های روان‌شناختی این دوره، توجه به راهکارهای مؤثر برای ارتقای سلامت روان این گروه را ضروری ساخته است. درمان شناختی-رفتاری یکی از مداخلات مؤثر در حوزه سلامت روان است که پتانسیل بالقوه‌ای برای کاهش احساس تنهایی و افزایش خوددلسوزی در سالمندان دارد، اما اثربخشی آن در این زمینه به‌طور جامع مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان شناختی-رفتاری بر احساس تنهایی و خوددلسوزی در سالمندان انجام شده است.
روش کار: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پژوهش از نوع پیش‎آزمون_ پس‎آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان ساکن در خانه سالمندان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 30 نفر از آنها انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش(15 نفر) و گروه کنترل(15) نفر گمارده شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های احساس تنهایی راسل و همکاران (1980) و پرسشنامه خوددلسوزی ریس و همکاران(2011) استفاده شد. برنامه شناخت درمانی بک به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ایی، هفته ای یکبار برای گروه آزمایش اجرا شد. جهت تحلیل داده‌ها، از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 26 استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی رفتاری بر احساس تنهایی و خوددلسوزی در سالمندان تاثیر دارد و این تاثیر در دوره پیگیری نیز معنادار می باشد (001/0>P).
نتیجه گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد درمان شناختی-رفتاری به‌طور معناداری می‌تواند احساس تنهایی را در سالمندان کاهش داده و سطح خوددلسوزی آنها را افزایش دهد. پایداری این اثرات در دوره پیگیری حاکی از کارآمدی بلندمدت این روش درمانی است. این نتایج اهمیت به‌کارگیری مداخلات شناختی-رفتاری در برنامه‌های سلامت روان سالمندان را برجسته می‌سازد و می‌تواند راهگشای طراحی پروتکل‌های درمانی مؤثر برای ارتقای کیفیت زندگی و بهزیستی روان‌شناختی این گروه سنی باشد.