سحر پرمهر، زهرا دشت‌بزرگی،
دوره ۷، شماره ۱ - ( بهار ۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: سالمندان دیابتی دارای مشکلات زیادی در زمینه سلامت و بهزیستی هستند و به نظر می‌رسد که روش‌های ذهن‌آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و سبک‌زندگی ارتقاءدهنده سلامت نقش موثری در بهبود آنها داشته باشد و مقایسه آنها می‌تواند به شناخت روش موثرتر کمک کند. بنابراین، هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و سبک‌زندگی ارتقاءدهنده سلامت بر بهزیستی ذهنی و سرسختی سلامت در سالمندان دیابتی بود.
روش کار: مطالعه حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش سالمندان دیابتی عضو انجمن دیابت شهر اهواز در سال ۱۴۰۰ بودند. نمونه پژوهش ۶۰ نفر برآورد که با توجه به ملاک‌های ورود به مطالعه با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه ۲۰ نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش اول ۸ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای تحت آموزش ذهن‌آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه آزمایش دوم ۸ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای تحت آموزش سبک‌زندگی ارتقاءدهنده سلامت قرار گرفت و در این مدت گروه کنترل آموزشی ندید. داده‌ها با فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی، مقیاس بهزیستی ذهنی و سیاهه سرسختی سلامت جمع‌آوری و با روش‌های خی‌دو، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS-۱۷ تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر جنسیت، تحصیلات، سن و مدت ابتلاء به دیابت تفاوت معنی‌داری نداشتند (۰۵/۰P>). همچنین، هر دو روش مداخله یعنی ذهن‌آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و سبک‌زندگی ارتقاءدهنده سلامت در مقایسه با گروه کنترل باعث افزایش معنی‌دار بهزیستی ذهنی و سرسختی سلامت در سالمندان دیابتی شدند (۰۰۱/۰˂P)، اما بین دو روش مداخله در هیچ‌یک از متغیرهای مذکور تفاوت معنی‌داری وجود نداشت (۰۵/۰P>).
نتیجه‌گیری: نتایج نشان‌دهنده اثربخشی هر دو روش مداخله و عدم تفاوت معنی‌دار بین آنها در بهزیستی ذهنی و سرسختی سلامت در سالمندان دیابتی بود. بنابراین، درمانگران و متخصصان سلامت می‌توانند از هر دو روش جهت بهبود ویژگی‌های مرتبط با سلامت به‌ویژه افزایش بهزیستی ذهنی و سرسختی سلامت در سالمندان دیابتی استفاده کنند.
